این اختلال در بر گیرنده نامطلوب‌ترین رفتارها و منش‌ها است. بیماران پارانوئید همیشه میزان وفاداری و قابل اعتماد بودن «همسر ، شریک جنسی ، دوستان و ...» را آزمایش کرده در حافظه خود کلسیونی از مدارک نشان دهنده «بی وفایی ، بی‌عدالتی

، تحقیر و تهدید دیگران» را دارند.

وقتی چنین احساسی در این افراد برانگیخته شود رفتار پرخاشگرانه ازخود نشان می‌دهد. این بیماران عاشق مرافعه و منازعه هستند. از طرف دیگر این بیماران در عین حال که به نظر منطقی می‌رسند ولی در اصل فاقد صمیمیّت بوده و

 عاطفه محدودی دارند بنابراین رفتارشان خشک و رسمی و روابط اجتماعی‌شان محدود است.

ملاک‌های تشخیص اختلال پارانوئید

عدم اعتماد و شکاکیّت در اوائل بزرگسالی شروع می‌شود و برای تشخیص اختلال وجود چهار علامت (یا بیشتر) از علائم زیر ضروری است:

·         بدون دلیل کافی ظن می‌برد که دیگران از او سوء استفاده می‌کنند یا فریبش می‌دهند.

·         بدون دلیل کافی وفاداری و قابل اعتماد بودن دوستان و بستگان خود را مورد سؤال قرار می‌دهد.

·         در اعتماد به دیگران تردید دارد، چون می‌ترسد از اطلاعات او بر علیه خودش استفاده شود.

·         در اتفاقات و اشارات خوشایند ، معانی تهدید کننده و تحقیرآمیز می‌بیند.

·         مدام کینه می‌ورزد، یعنی تحقیر ، اهانت و بی اعتنایی را نمی‌بخشد.

·         ادعا می‌کند رفتار و شخصیتش مورد حمله دیگران است ، ولی درستی این ادعا مورد تردید دیگران است.

·         نسبت به شریک جنسی یا همسر خود سوء ظن مکرر و بدون پایه دارد.

تشخیص افتراقی

·         اختلال هذیانی: هذیان‌ها در اختلال شخصیت پارانوئید «ثبات (پایداری)» زیادی ندارند و بیشتر گذرا هستند. بنابراین اختلال هذیانی قابل تفکیک هستند.

·         اختلال اسکیزوفرنی نوع پارانوئید: چون در اختلال پارانوئید علائم توهم و اختلال تفکرصوری وجود ندارد؛ از اختلال اسکزوفرنی نوع پارانوئید قابل تفکیک است.

·         اختلال شخصیّت اسکیزوئید: بیماران اسکیزوئید رفتار کناره‌گیر از مردم دارند و فاقد افکار پارانوئید هستند.

درمان

روان درمانی

هر نوع روان درمانی مستلزم آن است که درمانگر در تمام روابطش با بیمار صادق و برخوردش رسمی و حرفه باشد و اگر درمانگر اشتباهی مرتکب شود یک عذر خواهی مختصر ، بهتر از توضیحات و رفتار دفاعی است. تجزیه و تحلیل رفتار و صحبت‌های بیمار بی‌اعتمادی را در او افزایش می‌دهد. همچنین گروه درمانی و رفتار درمانی برای این بیماران تحمل ناپذیراست.

دارو درمانی

همراه با روان درمانی استفاده از دارو درمانی می‌تواند اضطراب و تفکر نیمه هذیانی بیمار را کاهش دهد. بعضی از داروهای مفید عبارتند از«دیازپام ، تیوریدازین و هالوپریدول» این داروها باید تحت نظر روانپزشک مصرف شوند.

روان درمانی

درمان انتخابی برای این اختلال روان درمانی می‌باشد که به یک اندازه برای بیمار و درمانگر مشکل است. علت آن بی ثباتی و رفتار تکانشی (لحظه‌ای) و همچنین استفاده از مکانیسم دفاعی«دو نیم سازی» است. (مکانیسمی است که باعث می‌شود شخصیت مرزی متناوبا از درمانگر یا سایر افراد محیط بیزار شده یا آنها را به شدت دوست بدارد. رفتار درمانی و بخصوص آموزش مهارتهای اجتماعی بویژه با استفاده از نوارهای ویدیوئی که بیمار را در مشاهده تأثیر رفتارش بر دیگران توانا می‌کند، مفید است. در کنار روان درمانی انفرادی ، روان درمانی گروهی نیز سودمند می‌باشد.

دارو درمانی

برای اخذ نتایج بهتر دارو درمانی به روان درمانی اضافه می‌شود. داروهای نورولپتیک (ضد جنون) برای کنترل خشم ، خصومت و دوره‌های پسیکوتیک گذرا از داروهای(ضد افسردگی)برای بهبود خلق و بیمار استفاده می‌شود از دیگر داروهای مورد استفاده می‌توان به ضد تشنج‌ها و کربنات لیتیوم اشاره کرد. تجویز این داروها باید تحت نظر روانپزشک باشد.

ملاک‌های تشخیص اختلال مرزی الگوی مستمر ناتوانی در روابط فردی ، خود انگاره ، عاطفه و رفتار لحظه‌ای بارز که در اوایل بزرگسالی شروع می‌شود. برای تشخیص وجود پنج (یا بیشتر) علامت از علائم زیر ضروری است:

·         اقدام‌های «دیوانه وار» برای اجتناب از ترک شدن واقعی یا خیالی.

·         الگوی بی‌ثبات و پر تنش روابط فردی که با نوسان بین دو قطب ، آرمانی کردن و بی‌ارزش نمودن مشخص است.

·         اختلال هویتی: بی ثباتی بارز و مستمر خود انگاره.

·         رفتار تکانشی حداقل در دو زمینه که احتمال ضرر شخصی وجود دارد (مثل ولخرجی ، سکس ، سوء مصرف مواد ، رانندگی بدون احتیاط ، دوره‌های پرخوری).

·         تهدید «ژست» یا رفتارهای انتحاری مکرر یا رفتار جرح خویشتن.

·         بی‌ثباتی عاطفی به دلیل ماهیت واکنشی خلق (مثلاً حالت ملال شدید ، تحریک پذیری یا اضطراب که معمولا چند ساعت و ندرتاً چند روز دوام می‌یابد.)

·         احساس مزمن پوچی.

·         خشم شدید و نامتناسب یا اشکال در کنترل خشم (مثل ابراز کج خلقی مکرر ، خشم مستمر یا نزاع مکرر).

·         تفکر پارانوئید موقت وابسته به استرس یا علائم تجزیه‌ای شدید.

تشخیص افتراقی اختلال مرزی

·         اسکیزوفرنی : به علت فقدان دوره‌های پسیکونیک طولانی (قطع ارتباط با واقعیت) شخصت مرزی از اختلال اسکیزوفرنی قابل تفکیک است.

·         شخصیت اسکیزوتایپال : در شخصیت مرزی عقاید غیرعادی ، تفکر و تکلم عجیب و غریب مانند آنچه که در اسکیزو تایپال مشاهده می‌شود، دیده نمی‌شود.

·         شخصیت پارانوئید : در شخصیت پارانوئید سوء ظن در اکثر موقعیتها حضور دارد ولی شخصت مرزی یک علائم موقت (وابسته به استرس) است.

بیماران مبتلا به اختلال شخصیت مرزی در«مرزی بین نوروز و پسیکوز» قرار دارند و با بی‌ثباتی فوق‌العاده عاطفه خلق و رفتار و احساس پوچی مشخص می‌شوند. در واقع هیچ ویژگی بصورت دائمی در فرد دیده نمی‌شود. یک مرزی ممکن است در یک موقعیت ، فردی را به عنوان «دوست داشتنی‌ترین و مهم‌ترین » در نظر بگیرد و در موقعیت دیگر به عنوان «بی‌رحم‌ترین و استثمار کننده‌ترین» شخص تشخیص دهد. «نقطه تعادلی در زندگی آنها وجود ندارد». همچنین این بیماران نسبت به مفاهیم هویت خود دچار آشفتگی هستند. بدین معنی که درباره «هویت تناسلی (جنسی) و ارزش‌ها ، وفاداریها و هدفهای خود» تردید دارند. برای جبران هویت ناقص و آشفته خود اغلب روی پوستشان کلمات (مانند : مادر ، عشق) یا عکسهایی (مانند عکس فرد محبوب یا حیوانات) را خال کوبی می‌کنند. این خال کوبیها در حکم قدرت دهنده و آرامش بخش است. از طرف دیگر این بیماران در روابط پر شور و ناپایدار (که گاهی با بی‌مبالاتی جنسی همراه است) درگیر می‌شوند. نکته مهم و دردناک زندگی افراد مرزی اقدامهای مکرر خود آزاری (خود زنی) است. آنها ممکن است برای رفع تنش درونی یا به قصد کمک گرفتن از دیگران اقدام به «تیغ زدن یا سوزاندن» قسمتهای مختلف بدن خود نمایند. اما اغلب در بازو ، سینه و شکم می‌توان آنها را مشاهده کرد. «

طبقه‌بندی روانپزشکی آمریکا

چهارمین چاپ راهنمایی تشخیص و آماری اختلالات روانی که در سال 1994 منتشر شده

اختلالات شخصیت را بصورت زیر کد گذاری می‌کند

. اختلالات شخصیت

اختلال شخصیت گروه A

اختلال شخصیت پارانوئید

ختلال شخصیت اسکیزوئید

 اختلال شخصیت اسکیزوتایپی

ا ختلال شخصیت گروه B

اختلال شخصیت ضد اجتماعی

اختلال شخصیت مرزی

اختلال شخصیت نمایشی

اختلال شخصیت خود شیفته

اختلال شخصیت گروه

 Cاختلال شخصیت وابسته

 اختلال شخصیت وسواسی – جبری

 اختلال شخصیت دوری گزین

 اختلال شخصیت Nos

اختلال شخصیت منفعل – مهاجم

 اختلال شخصیت افسرده

اختلال شخصیت مازوخیستی

اختلال شخصیت سادیستی

اختلال شخصیت افسرده

·         اختلال شخصیت پارانوئید

·         اختلال شخصیت خود شیفته

·         اختلال شخصیت سادیستی

·         اختلال شخصیت ضد اجتماعی

·         اختلالات شخصیت

·         اختلال شخصیت مازوخیستی

·         اختلال شخصیت مختلط

·         ختلال شخصیت مرزی

·         اختلال شخصیت مضطرب

·         اختلال شخصیت منفعل - مهاجم

·         اختلال شخصیت نامشخص

·         اختلال شخصیت نمایشی

·         اختلال شخصیت وابسته

·         اختلال شخصیت وسواسی – جبری

·         اختلال شخصیت هیجانی

·         بیماری روانی

·         تغییرات شخصیتی پایدار

·         تغییرات شخصیتی مساله ساز

·         تغییرات شخصیتی نامشخص

·         سازمان بهداشت جهانی

دهمین چاپ طبقه بندی بین الملی بیماری‌ها و مسائل بهداشتی وابسته (ICD-10) که در سال 1992 منتشر

 شد و اختلالات شخصیت به این ترتیب طبقه بندی می‌کند

: اختلال شخصیت پارانوئید

 اختلال شخصیت اسکینروئید

اختلال شخصیت ضد اجتماعی

 اختلال شخصیت هیجانی ناپایدار

نوع انفجاری نوع مرزی

اختلال شخصیت نمایشی

اختلال شخصیت آنانکاستیک

 اختلال شخصیت مضطرب

(دوری گزین)

 اختلال شخصیت وابسته

سایر اختلالات شخصیت اختصاصی

 اختلال شخصیت نامشخص F61

 اختلال شخصیت مختلط

و سایر انواع اختلالات شخصیت

 اختلال شخصیت مختلط

تغییرات شخصیتی مساله ساز F62

 تغییرات شخصیتی پایدار غیر قابل انتساب به بیماری و ضایعه مغزی

تغییرات شخصیتی پایدار پس از تجربه مصیبت بار

 تغییرات شخصیتی پایدار پس از بیماری روانی

سایر اختلالات شخصیتی پایدار

 تغییرات شخصیتی نامشخص

تغییرات شخصیت پایدار غیر قابل انتساب به بیماری و ضایعه مغزی

تغییرات شخصیتی پایدار پس از تجربیات مصیبت بار

 تغییرات شخصیتی پایدار پس از بیماری روانپزشکی

 سایر اختلالات شخصیتی پایدار

 تغییر شخصیتی پایدار نامشخص

·         آیا تابحال کسی را دیده‌اید که در برابر یک انتقاد ساده ، واکنش خشمگینانه شدیدی داشته باشد؟

·         آیا از خود پرسیده‌اید که چرا بعضی افراد انواع مختلف «خال کوبی» را روی پوست خود دارند؟

·         چرا بعضی افراد برای خود  ، خانواده و ... برنامه ریزی سختگیرانه دارند

·          بصورتی که شرایط بحرانی هم حاضر به تغییر آن نیستند؟

شخصیت می‌تواند سازگار و یا ناسازگار باشد. «ناسازگاری» زمانی مطرح می‌شود

 که افراد قادر نباشند تفکر و رفتار خود را با محیط و تغییرات آن تطبیق دهند.

سازگاری یا عدم سازگاری ارتباط نزدیکی با «انعطاف پذیری» دارد. یک شخصیت

سالم با وجود ثبات و پایداری به میزانی از انعطاف‌پذیری بهره می‌برد. اما افراد ناسازگار

در برخورد با موقعیت‌هایی که واکنش به آنها مستلزم تغییرات و تصمیمات جدید است،

تفکر و رفتار انعطاف ناپذیری از خود بروز می‌دهند. بنابراین ، اختلال شخصیت یعنی

 «رفتارهای ناسازگار و انعطاف ناپذیر در برخورد با محیط و موقعیت ها»

میزان شیوع اختلال شخصیت شیوع در جمعیت کلی میزان شیوع اختلال شخصیت

در کل جمعیت حدود 4 تا 6 درصد برآورد شده است. اگر چه در بین انواع مختلف

شخصیتی تفاوتهای معنی‌دار وجود دارد برای مثال برآوردها برای اختلال پارانوئید

 حدود (0.5 تا 2.5 درصد) است در حالی که برای اختلال اجتنابی بین (1 تا 10 درصد) اعلام شده است.

شیوع در بین دو جنس در میزان شیوع اختلال شخصیت بین دو جنس تفاوت های معنی‌دار

 دیده می شود برای نمونه در حالی که طبق برآوردهااختلال ضداجتماعی واختلال وسواسی- جبری

در مردان بیشتر از زنان است اختلال مرزی نمایشی و وابسته در زنان بیشتر از مردان (گاهی 2 برابر مردان) است.

درمان اختلال شخصیت روان درمانی

روشی است که روانشناسان بالینی یا مشاور با استفاده از اقدامات «نیرو دارویی» اقدام

 به درمان اختلال می نماید و شامل انواع مختلفی است از قبیل «روانکاروی ، شناخت درمانی

 ، رفتار درمانی ، گروه درمانی ، آموزش مهارت های اجتماعی و... هدف از روان دمانی ،

 آموزش رفتارهای جدید همراه با ایجاد خودآگاهی و بینش در مراجع (درمان جو) نسبت

به رفتار خود و اثر آن بر فرد و جامعه است. در درمان اختلال شخصیت اولویت با روان درمانی است.

درمان دارویی

در کنار روان درمانی مواقعی وجود دارد که لازم است از دارو نیز استفاده شود تا فرآیند

درمان تسهیل شود. دارو درمانی زیر نظر روانپزشک اعمال می شود و میزان و تعداد

مصرف را او تعیین می کند. داروهای مورد استفاده برای درمان این اختلال بطور غیر مستقیم

 اثر خود در اعمال می کنند. برخی از گروهها دارویی مورد استفاده عبارتند از:

ضد اضطرابها ، ضد افسردگیها ، ضد جنونها.

هر که که با هر کسی تواند نشیند و از هر کسی تواند شنیدن کند و با هر کسی خورد و خواب تواند کرد ، به او طمع نیکی مدار که نفس او در دست شیطان است.

هر که بر خویشتن نیکو گمان است ، خویشتن نمی شناسد و هر که به خدای بد اندیش است ، خدای را نمی شناسد.

وقت تو این نفس است در میان دو نفس : یکی در گذشته و یکی نا آمده ، دی رفت  و فردا کو ؟ روز امروز است  و امروز  این ساعت است و این ساعت  این نفس است و این نفس وقت است. وقت را عزیز و گرامی بدار.که آن رفته است و این هنوز نیامده.

صفحه قبل 1 ... 1316 1317 1318 1319 1320 ... 1490 صفحه بعد