هر یک از مواد غذایی قرار داده شده بر سفره هفت سین، خاصیت دارویی دارند. سفره در فرهنگ فارسی، نماد یگانگی بخشیدن به مفاهیمی جداگانه است؛ چه بر روی آن قرار داده‌ شوند و چه در اطراف آن گرد آیند. بستری که افراد خانواده را گرد می‌آورد تا به یاد بیاورند که روابط آنها بر پایه اعتماد و علایق مشترک برقرار است و این بند اتصال می‌بایست به مناسبت‌های مختلف تقویت شود.

در فرهنگ ما هر چه  اهمیت مراسم و مناسبتی که به خاطر آن خوانی گسترده می‌شود بیشتر باشد توجه  به ترکیب و مفاهیم نمادهایی که بر آن چیده می شوند نیز بیشتر می‌شود.  سفره شب یلدا، سفره عقد، سفره چهارشنبه سوری و معروفترین سفره ایرانی «سفره هفت سین».

با نگاهی کوتاه به محتویات مواد غذایی اصلی سفره عید، در درجه اول توجه ما به تنوع اقلام آن جلب می‌شود. اگر چه هر یک از مواد غذایی قرارداده شده، نمادی از پدیده طبیعی خاص است، اما اگر از منظری دیگر به آن نگاه کنیم، در می‌یابیم که اکثر مواد غذایی مورد استفاده در این سفره، سرشار از مواد معدنی و ویتامین‌هایی است که ضمن تقویت سیستم دفاعی بدن، جسم انسان را در بلند مدت در مقابل خطرات ابتلا به بیماری‌های سخت و مزمن مانند سرطان و بیماری‌های قلبی- عروقی محافظت می‌‌کند.

به عبارتی از گذشته دور توجه به مواد غذایی مصرفی و نقشی که در حفظ سلامت ایفا می‌کنند، وجود داشته است.  یعنی هدف فرهنگی این نمادهای از نقش سلامتی بخش آنها جدا نبوده و در واقع این دو به طریقی با هم هم‌خوانی دارند.

از 7 سین قرار داده شده بر سفره 6 سین آن، مواد غذایی هستند که عبارتند از: سیب، سرکه، سمنو، سماق،  سیر و سنجد

* سیب؛ عنصر جوانی

سیب، نماد بارورى و زایش است.  در گذشته از سیب به عنوان غذای خدایان و الهه‌ها یاد شده است.  همچنین به عنوان پاداش کار نیک هدیه داده می‌‌شد. در دانش سلامت مصرف سیب را مترادف بی‌نیازی از مراجعه به پزشک می‌دانند. با استناد به مطالعات صورت گرفته بر ترکیب مواد مغذی سیب می‌توان این اعتقاد را درست دانست.

این میوه سرشار از اسیدهای آلی، اسید مالیک و نمک‌های پتاسیم و سدیم است. همچنین سرشار از ویتامین‌های C, A, B بوده و نیز حاوی تانن‌ها، سلولز، آهن، کلسیم و فسفر است. مهم ترین ماده‌ی معدنی موجود در سیب پتاسیم است که آن را عنصر جوانی می‌‌نامند و سبب نرم شدن جداره‌ سرخرگ‌های بدن و پایین آمدن فشار خون می‌‌شود. به علاوه فیبرهای محلول سیب و آنتی اکسیدان‌های آن در مجموع بسته کوچکی، حاوی بیشتر نیازهای به مواد مغذی را فراهم کرده است.

* سرکه؛ آنتی بیوتیک

سرکه از تخمیر انگور به دست می‌آید. امروزه در دنیا گفتگوهای زیادی در باره فوائد غذاهای تخمیری می‌شود. بخشی از این غذاها را بین غذاهای عملگر پیدا می‌کنیم. گفته می‌شود سرکه خاصیت آنتی‌بیوتیکی دارد.

همچنین برای سرکه خواصی مانند جلوگیری کننده‌ فشار خون و کاهنده‌ کلسترول قائل هستند. شواهدی در دست است که سرکه با افزایش جذب کلسیم به بهبود استخوان ‌سازی در بدن کمک می‌‌کند. خاصیت ضدقارچی و میکروبی سرکه بر روی مسمومیت‌های غذایی به اثبات رسیده است.

* سمنو ؛ باارزش مثل جوانه‌ها

سمنو، نماد زایش و بارورى گیاهان است و از جوانه‌هاى تازه رسیده گندم تهیه مى‌شود.  شاید در بین مواد غذایی که بر سفره هفت‌سین چیده می‌شود، تنها ماده غذایی پخته و یا فرآوری شده، سمنو است.  طعم شیرین این غذا و خاصیت سیر کنندگی آن، از جمله ارزش‌های غذایی آن است. در بسیاری از مناطق ایران، سمنو به عنوان میان‌وعده یا حتی بخشی از غذای اصلی خانوار جایگاه ویژه خود را دارد. اگر چه تاکنون مطالعه خاصی بر ارزش غذایی این غذا انجام نشده و یا اینکه ما از آن بی‌خبریم اما با توجه به اقبال عمومی نسبت به ارزش غذایی جوانه‌ها، می‌توان چنین ارزشی را نیز شامل حال این ماده غذایی دانست.

* سیر؛ اکسیر حیات

اگر چه سیری که بر هفت سین می‌گذارند، نماد محرک شادى در زندگى به شمار مى‌رود، اما ایرانیان قدیم به مناسبت‌های مختلفی از جمله «سیر سور» این ماده غذایی مفید را به عنوان نعمتی سلامت بخش مورد توجه قرار می‌داده‌اند. به گفته برخی از متخصصین اگر سیر به جای طبیعت در آزمایشگاه ساخته شده بود، می‌توانستیم از آن به عنوان اکسیر حیات یاد کنیم.

بر اساس نتایج بررسی بر نقش سیر در کاهش کلسترول بد و افزایش کلسترول خوب که در نشریه پژوهشی کالج پزشکی دانشگاه نیو ارلئان منتشر شده، تاثیر سیر در کاهش ابتلا به بیماری‌های قلبی و عروقی از طریق کاهش فشار خون و نیز کاهش میزان کلسترول بد به اثبات رسیده است. از طرف دیگر دلایلی مبنی بر تاثیر مثبت ترکیبات سیر بر پیشگیری از ابتلا به سرطان وجود دارد.

همچنین خواص ضد عفونی کننده سیر مشخص شده است.  اگر چه پیش از این دانشمندان، آلیسین را ماده موثر سیر می شناختند. اکنون مشخص شده که ترکیبات مختلفی در تاثیرات متفاوت سیر بر حفظ سلامت نقش دارند که می توان از اس-الیسیتئین به عنوان مهمترین آنها نام برد.

* سماق؛ داروی قدیمی

سماق ماده غذایی است که به عنوان چاشنی زندگی بر سفره هفت سین قرار داده می شود. بر اساس مقاله منتشر شده‌ای از گروه کنترل دارو و غذای دانشکده داروسازی دانشگاه علوم پزشکی تهران، سماق درختچه‌ای از تیره پسته است که سابقه طولانی مصرف در طب سنتی و رژیم غذایی دارد.  پهنه وسیعی از جزایر قناری (واقع در اقیانوس اطلس) تا ایران و افغانستان، رویشگاه‌های سماق هستند.  کلمه «سماق» در زبان آرامی به معنای قرمز است و اطلاق این نام به گیاه به خاطر رنگ قرمز میوه آن است.

در سال‌های اخیر سماق از چند منظر بیشتر بررسی شده است که اثرات آنتی اکسیدانی، ضد قند خون، ضد‌هایپراوریسمی و به خصوص ضدمیکروبی سماق از آن جمله هستند.

بررسی تحقیقات انجام شده بر اثرات ضدمیکروب سماق نشان می‌دهد که عصاره میوه این گیاه بر روی هر دو نوع باکتری‌های گرم مثبت و گرم منفی موثر است که این اثر بر باکتری‌های گرم مثبت قوی‌تر است.

گزارش‌ها – هر چند محدود - نشان می‌دهند که میوه سماق اثر ضدقارچی و ضد باکتری‌های بی هوازی ندارد.  بررسی‌های بیشتر برای شناسایی مواد موثر ضدمیکروبی سماق، اثر آن بر سویه‌های کلینیکی و مقاوم و ارزیابی استعداد مواد موثر این گیاه برای تبدیل به یک ماده محافظ غذایی یا ضدمیکروبی از کارهایی است که در ادامه بررسی‌ها توصیه می‌شود.

* سنجد؛ سپر استخوان

سنجد میوه دیگری است که نماد عشق و دلباختگی است. سنجد را از دیر باز به عنوان دارویی سنتی می‌شناختند.  براساس مطالعاتی که بر ترکیبات مختلف سنجد انجام شده این میوه منبع قابل توجهی از ویتامین E و C و رنگدانه‌ کاروتن است که همگی خاصیت آنتی ‌اکسیدانی قوی دارند.

ترکیبات فلائونوئیدها و اسیدهای چرب‌ موجود در سنجد مانند اسید لینولیک و اولئونیک و همچنین استرول‌ها مانند سیتروسترول، دارای خاصیت ضد التهابی است که به شل کردن عضلات کمک می‌ کند.  بنابراین مصرف سنجد برای کسانی که مشکل عضلانی و مفصلی دارند، می‌‌تواند موثر واقع شود.  میزان کلسیم در سنجد بسیار بالا است و از نرمی استخوان جلوگیری می‌‌کند

میوه‌جات تازه سرشار از ویتامین، مواد معدنی، آنتی‌اکسیدان و فیبر هستند و همچنین کم کالری بوده و دارا بودن این خواص آن‌ها را به مواد غذایی مهمی برای سم‌زدایی بدن تبدیل کرده است.

اگر غذای خیلی پرچرب خورده‌اید و با گوارش آن مشکل پیدا کرده‌اید خوردن زنجبیل را به شما پیشنهاد می‌کنیم. مصرف زنجبیل نه‌تن‌ها حالت تهوع را برطرف می‌کند بلکه به عمل گوارش کمک کرده و گاز و نفخ را نیز کاهش می‌دهد.

اگر می‌خواهید وزنتان را کاهش دهید و یا به انرژی بیشتری نیاز دارید و یا می‌خواهید رنگ چهره‌تان شاداب‌تر شود و یا درصدد تقویت روحیه خود هستید بهتر است بدن خود را با این ۶ ماده غذایی سم‌زدایی کرده و شیوه زندگی‌ خود را تغییر دهید.

این مواد غذایی عبارتند از:
• لیمو
لیمو به دو علت پای ثابت بسیاری از رژیم‌های غذایی برای سم‌زدایی بدن است؛ اول آنکه لیمو سرشار از آنتی‌اکسیدان ویتامین C است و برای پوست اثر فوق‌العاده‌ای دارد و با بیماری‌های ناشی از رادیکال‌های آزاد مبارزه می‌کند و دوم آنکه اثر قلیایی بر روی بدن دارد به این معنا که به تعادل PH بدن کمک کرده و موجب تقویت سیستم ایمنی بدن نیز می‌شود.

سعی کنید صبح خود را با نوشیدن مقداری آب داغ همراه با برشی از لیمو شروع کرده تا بدنتان سم‌زدایی شده و شسته شود.

• زنجبیل
اگر غذای خیلی پرچرب خورده‌اید و با گوارش آن مشکل پیدا کرده‌اید خوردن زنجبیل را به شما پیشنهاد می‌کنیم. مصرف زنجبیل نه‌تن‌ها حالت تهوع را برطرف می‌کند بلکه به عمل گوارش کمک کرده و گاز و نفخ را نیز کاهش می‌دهد.

علاوه بر مواردی که ذکر شد زنجبیل حاوی آنتی‌اکسیدان فراوانی است و موجب تقویت سیستم ایمنی بدن نیز می‌شود.

زنجبیل را به صورت چای تهیه کرده و یا آن را به شکل رنده شده به آب میوه و یا سبزی‌جات اضافه کرده و میل کنید.

• سیر
مصرف سیر نه تنها برای قلب بلکه برای سم‌زدایی بدن نیز بسیار مفید است. این سبزی پرخاصیت حاوی خواص آنتی ویروس، آنتی باکتریال و آنتی‌ بیوتیکی است و همچنین دارای ترکیبی شیمیایی موسوم به آلیسین است که موجب تقویت و افزایش سلول‌های سفید خون می‌شود و در نتیجه به رفع سموم از بدن کمک موثری می‌کند.

بهتر است سیر را به صورت خام مصرف کنید. برای این کار می‌توانید آن را به سس سالاد اضافه کنید تا هم به آن طعم داده و هم از خواص سالم آن بهره‌مند شوید.

• لبو
لبو، سرشار از منیزیم، آهن و ویتامین C است و محققان در تحقیقات اخیر خود این ماده غذایی را به عنوان یک غذای فوق‌العاده عالی اعلام کرده‌اند. لبو نه تنها برای پوست، مو و تنظیم سطح کلسترول مفید است بلکه برای سم‌زدایی کبد نیز از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.
لبو را به تنهایی و یا درون سالاد ریخته و از خواص مفید آن بهره‌مند شوید.

• چای سبز
کمتر برنامه غذایی وجود دارد که در آنجایی برای چای سبز وجود نداشته باشد. مصرف مایعات برای حفظ سلامتی و رفع سموم از بدن بسیار مفید است و چای سبز نیز یکی از فوق‌العاده‌ترین مایعات به شمار می‌رود.

این نوشیدنی نه تنها برای کاهش وزن مفید است بلکه سرشار از آنتی‌اکسیدان است. تحقیقات جدید نشان داده نوشیدن چای سبز می‌تواند کبد را از ابتلا به بیماری‌های مختلف از جمله کبد چرب محافظت کند.

• میوه تازه
میوه‌جات تازه سرشار از ویتامین، مواد معدنی، آنتی‌اکسیدان و فیبر هستند و همچنین کم کالری بوده و دارا بودن این خواص آن‌ها را به مواد غذایی مهمی برای سم‌زدایی بدن تبدیل کرده است.

اگر می‌خواهید چشم‌هایتان براق‌تر و پوستتان شفاف‌تر و مو‌هایتان درخشان‌تر شود و سیستم گوارشتان تقویت شود سعی کنید انواع میوه و سبزی‌جات را به مقدار زیاد مصرف کنید.

خوشبختانه اضافه کردن میوه به رژیم روزانه کار ساده‌ای است بنابراین سعی کنید روز خود را با خوردن سالاد میوه تازه شروع کرده و یا از آن به صورت اسموتی یا میان وعده طی روز استفاده کنید.

آيا واقعاً انسان امروز ديگر به آرامش دست نخواهد يافت و يا شايد راه هاي رسيدن به آن را نياموخته و در صورت پي بردن به اين راه ها مي تواند آرامش را لمس كند؟

آرامش؛ عنواني كه اين روزها هر كس به دنبال آن مي گردد و شايد جاي خالي آن در بسياري از خانواده ها احساس شود. در حقيقت انسان امروز آن قدر درگير روزمرگي و مدرنيته شده كه ديگر رسيدن به آرامش براي او به يك رويا تبديل شده است. صحبت از رويا شد. آيا واقعاً انسان امروز ديگر به آرامش دست نخواهد يافت و يا شايد راه هاي رسيدن به آن را نياموخته و در صورت پي بردن به اين راه ها مي تواند آرامش را لمس كند؟ اينها سوالاتي است كه ذهن انسان قرن ۲۱؛ انساني كه بيشترين وقت روزانه خود را با ماشين هاي گوناگون مي گذراند، وجود دارد.

اما قبل از اينكه بتوانيم پاسخ اين سوالات را دريابيم بايد بدانيم كه چرا اين آرامش در خانواده ها كم شد؟ هر يك از ما بارها و بارها شنيده ايم كه قديمي ترها مي گويند در دوران ما زندگي اسان تر بود. شايد نسبت به امروز، انسان از امكانات رفاهي كمتري برخوردار بود ولي صميميت و يكدلي در ميان اعضاي خانواده ها بيشتر ديده مي شد. افراد از وضعيت زندگي يكديگر بيشتر مطلع بودند و مشكلات اعضاي يك خانواده براي همه اعضاي آن محسوب مي شد اما امروزه اين چنين نيست. در حقيقت رفتارهاي متفاوت تك تك اعضاي يك خانواده و عدم هماهنگي آنها با يكديگر يكي از دلايل اصلي كم شدن آرامش درون خانواده هاست.

زن ها با هنر شوهرداري

در اينكه زنان داراي قدرتي هستند كه مي توانند مردان را به تسخير خود در آورند شكي وجود ندارد و اين واقعيت را روانشناسان بارها و بارها ثابت كرده اند. يك زن و به عبارتي يك همسر خوب كسي است كه از اين قدرت خدادادي خود به بهترين شكل استفاده كرده و آرامش را براي خانواده اش به ارمغان مي آورد. او بايد با كلام و با رفتار حساب شده اش، همراه با دلسوزي و عشق، قلب مرد را تسخير و همفكري و غمخواري خويش را در عمل، نشان دهد. بهترين و ظريف ترين هنر زن اين است كه بتواند خواسته هاي مشروع همسرش را در نوع رفتار، غذا، لباس، مهمانداري و استراحت به دست آورد و روابطش را با شوهر، براساس آن شكل دهد.

خانواده را دريابيد

جامعه شناسان و به طور كلي دانشمندان علوم اجتماعي بر اين عقيده اند كه «خانواده» كوچكترين شكل يك جامعه است كه از دو ركن اساسي (زن و شوهر) تشكيل شده است و اگر اين دو ركن، آرامش دروني داشته باشند، خانواده، محلي امن براي تربيت فرزندان خواهد بود اما اگر هوي و هوس بر زندگي، حاكم شد و هر يك از اين دو ركن «بايدها» و «نبايدها»، «شايدها» و «نشايدها» را به بازي گرفت و خواسته هاي خود را ملاك عمل قرار داد، ديگر خانواده به جولانگاهي تبديل مي شود كه هركس براي خود زندگي خواهد كرد (بدون اينكه نيازهاي ديگر اعضاي خانواده را مدنظر قرار دهد) و آرامش خانواده با خطرات جدي مواجه مي شود.

مردها با هنر زن داري

آقايان بايد بدانند كه زنان موجوداتي احساسي و ظريفند و نياز به محبت در آنها يك نياز اساسي است كه به عقيده بسياري از روانشناسان اگر اين نياز برآورده نشود مي تواند ريشه خيانت از سوي آنان شود. بزرگترين رمز موفقيت زن داري اظهار علاقه و محبت به اوست. اين ابراز محبت، حتماً بايد به طور مستقيم با لفظ و اشاره همراه باشد، چرا كه براساس اصول ثابت شده روانشناسي، الفاظ و اشارات، در اين راستا نقش حساس و كارسازي به عهده دارند و بهترين وسيله براي نمايش و انتقال احساسات قلبي انسان هستند اما آنچه از اين بيان مستقيم احساسات مهمتر به نظر مي رسد اين است كه بيان احساسات مرد به عمل در آيد. يعني رفتار مرد به نوعي مكمل بيانات لفظي او در مقابل همسرش است. نتيجه اين ابراز محبت و به عمل آوردن آن، دلگرمي به زندگي، نشاط هميشگي و وفاداري به شوهر است. تحقيقات روانشناسي جديد حاكي از آن است كه بسياري از بيماري هاي روحي كه گريبانگير زنان شده و به نوعي آرامش دروني خانواده ها را سلب كرده است ناشي از عدم تامين محبت از ناحيه شوهر است، زيرا دختري كه در خانه پدر از محبت بسيار و بي شائبه پدر و مادر، برخوردار بوده و اكنون به زندگي مشترك با شوهر روي آورده است، مي خواهد كه شوهرش به تنهايي، تمام آن محبت ها را جبران كند. اگر مردي به اين امر مهم توجه نكند مي تواند شروعي براي بر هم زدن آرامش خانواده باشد.

پژوهشگران آمریکایی با طراحی «شاخص مرگ و میر» احتمال مردن افراد بالای ۵۰ سال طی یک دهه آینده را پیش‌بینی کرده‌اند.

مهاجرت علاوه بر مشکلات اجتماعی ، اقتصادی و سیاسی که دارد مستلزم تغییراتی خاص است که مطابقت و سازگاری با آنها اغلب مشکلاتی را برای فرد و جامعه ایجاد می‌کند. به عبارتی علاوه بر اینکه مهاجرت در برنامه ریزیهای کلان اقتصادی ، سیاسی و اجتماعی مشکلاتی را ایجاد می‌کند، مثل مهاجرت روستاییان به شهرها که خالی شدن روستاها از سکنه ، کاهش کشاورزی ، افزایش مشاغل کاذب و ... را به دنبال دارد موجب می‌شود، تا فرد برای سازگاری با تغییرات حاصل فشار زیادی را متحمل شود. شوک فرهنگی یکی از عوارض حاصل از مهاجرت است که با اضطراب و افسردگی ، احساس جدا شدن و مسخ واقعیت و مسخ شخصیت مشخص است. تحقیقات نشان می‌دهد شیوع مشکلات روحی و روانی بین مهاجرین بخصوص در بین مهاجرینی که شرایط مقصد بسیار متفاوت از شرایط مبدأ یا محل سکونت قبلی آنها بوده است شیوع بیشتری دارد. رایجترین اختلال علائم پارانوئید یا سوء ظن است که به احتمال قوی به دلیل تفاوتهای آنان از نظر زبان ، عادات و آداب و رسوم ، چهره ، نوع لباس و غیره است.

غریزه جنسی هم می‌تواند منشأ بروز عالیترین نمودارهای ذوقی و هنری باشد و هم منشأ تشکیل بنیاد یک خانواده و هم منشأ بسیاری از جرائم. عوامل مختلف محیطی و خانوادگی و اجتماعی سر منشأ بروز انواع انحرافات جنسی هستند. هر چند برخی از این نوع انحرافات مشکلاتی فردی هستند، ولی اکثر آنها به آن جهت که در ارتباط با فرد دیگر معنی پیدا می‌کنند عوارض اجتماعی را در بر خواهند داشت.
از سوی دیگر مبارزه با این دسته از آسیبها در برخی موارد نیازمند تغییرات اساسی اجتماعی است و لازم است تحولاتی کلی و برنامه ریزی‌های دقیقی جهت رفع آنها صورت گیرد و این تغییرات با ارائه آموزشهای وسیع اجتماعی برای افراد و خانواده‌ها و رفع عوامل بنیادی امکانپذیر خواهد بود. این دسته از انحرافات نیز اغلب با سایر آسیبها در ارتباط نزدیک هستند و گاهی حتی موجب بروز مشکلات جدی می‌شوند. مثل بیماری ایدز که با انحرافات جنسی ارتباط نزدیک دارد.

وابستگی دارویی یا اعتیاد

اعتیاد به معنی تمایل به مصرف مستمر یا متناوب یک ماده برای کسب لذت یا رفع احساس ناراحتی اطلاق می‌شود که قطع آن ناراحتیهای روانی یا اختلالات جسمانی ایجاد می‌کند. در گرایش به اعتیاد عوامل مختلفی شناسایی و مطرح شده‌اند. این عوامل هر چه باشند (که البته در مباحث مربوط به علت شناسی حائز اهمیت هستند.) سرچشمه بسیاری مشکلات فردی ، خانوادگی و اجتماعی هستند. اعتیاد به سبب ویژگیهای ذاتی خود ، اغلب با سایر آسیبها همراه می‌شود و موجب هدر رفتن نیروهای ثمربخش جامعه می‌شود.

روان شناسی بلوغ روان شناسی بلوغ به بررسی تغییرات و ویژگیهای مربوط به بلوغ در جنبه‌های مختلف جسمی ، روانی و اجتماعی می‌پردازد و فرآیند بلوغ را به عنوان پدیده مهم در انتقال از کودکی به بزرگسالی مورد بحث و بررسی قرار می‌دهد.

در مطالعه تغییرات مربوط به بلوغ "ارسطو" تغییرات خاص از بلوغ جنسی را شرح داده و همچنین به تغییرات روانی همزمان با این تغییرات اشاره کرده است. "ژان" "ژاک" "روسو" در قطعه‌ای از خطابه مدیحه سن برنارد به بوسوئه و همچنین در کتاب چهارم امیل از اسرار دوران بلوغ که آن را تولد ثانوی نامیده است، بحث می‌نماید. اولین مقاله معتبر و علمی در رابطه با بلوغ توسط برنمایم در سال 1891 منتشر شد و بالاخره با پژوهشهای گسترده استانلی هال به عنوان پدر روان شناسی بلوغ (نوجوانی) این مطالعات وارد حیطه روانشناسی شد.

مفهوم بلوغ و تفاوت آن با نوجوانی

بررسی و تعییم مفهوم بلوغ از طرف روان شناسان بلوغ و صاحب نظران سایر حوزه‌های مورد بررسی قرار گرفته است. اکثریت قریب به اتفاق صاحب نظران در مورد واژه‌های بلوغ و نوجوانی توافق ندارند و معمولا پیدا کران نظریه‌ای مشترک بین آنها کار دشواری است. عمدتا توجه به تغییرات جنسی در اکثریت تعاریف مورد تاکید بوده است و بلوغ را مرحله شروع تغییرات جسمی و جنسی دانسته‌اند که در آغاز نوجوانی اتفاق می‌افتد.

ویژگیهای بلوغ ، مراحل بلوغ ، انواع بلوغ ، سن بلوغ ، معیار بلوغ ، علل بلوغ از دیگر مباحث مورد بحث در روان شناسی بلوغ است که توسط روان شناسان بلوغ مورد بررسی قرار گرفته و نظریاتی ارائه شده است.

عوامل موثر در بلوغ در این مقوله روان شناسی بلوغ تاثیر عواملی چون عوامل اجتماعی ، اقتصادی ، زمان ، عوامل عصبی و هورمونی را مورد بررسی قرار می‌دهد. نظریات ارائه شده در این مقوله با انجام پژوهشها و تحقیقات اجتماعی ، زیستی و ... در جوامع مختلف بدست می‌آید.

بررسی آگاهی از تغییرات بلوغ و بازتاب آنها در شخصیت از مقوله‌های مهم و مورد علاقه روان شناسی بلوغ است. توجه به نگرانیهای ناشی بویژه بلوغ جنسی و هموارسازی طی این مسیر برای نوجوان از دیدگاه روان شناسی نوجوانی حائز اهمیت است.

از آنجائیکه بلوغ به عنوان یک مفهوم کلی و گسترده جنبه‌های مختلفی از رشد را شامل می‌شود مثل بلوغ جنسی و جسمی ، بلوغ عاطفی ، بلوغ اجتماعی ، بلوغ اقتصادی و .... روان شناسی بلوغ علاوه بر ارتباط تنگاتنگ و عمیق خود با سایر حوزه‌های روان شناسی همچون روان شناسی رشد ، روان شناسی شخصیت ، روان شناسی بالینی و مشاوره با دیگر شاخه‌های علمی نیز ارتباط گسترده‌ای دارد.

در بررسی ویژگیهای بلوغ اجتماعی و تغییرات خاص از آن در زندگی نوجوان روان شناسی بلوغ عمدتا از علوم اجتماعی و نظریات و مباحث موجود در این شاخه سلاحی جوید. در پیوند بین روان شناسی بلوغ و علوم اجتماعی پرسشهایی چون یک جامعه چه استنباطی از بلوغ دارد، چه نقشی برای فردی که دوران بلوغ را سپری می‌کند می‌شناسد و شیوه تاثیرگذاری آن بر سهولت بلوغ چگونه است.

بنابراین پیوند تغییرات روانی دوارن بلوغ ، طول بلوغ و ... نشان داده‌اند. پژوهشهای اریمان و همینطور تحقیقات لاندیس بر این تفاوت صحه گذارده‌اند. لاندیس سه نوع ساخت اجتماعی شامل جامعه بدوی ، روستایی و شهری را بر شمارد که بلوغ افراد خود را به شیوه‌های متفاوتی تحت تاثیر قرار می‌دهند.

پژوهشهای مارگرت مید در مورد قبایل جزیره ساموا و گینه نو نیز از آثار به نسبت قدیمی جامعه شناختی و مردم شناختی است که به تاثیر عوامل محیطی در دوارن بلوغ توجه داشت. مید نشان داده است که علائم بلوغ را نباید تنها معلول تغییرات درونی و جسمانی دانست و این عوارض بر حسب شرائط و اجتماعی بسیار متنوع خواهند بود.

از سوی دیگر در مباحث مربوط به بررسی علائم جسمی و ظاهری بلوغ بین روان شناسی بلوغ و علوم زیستی و فیزیولوژیک پیوندی برقرار می‌شود. شناسائی علائم بلوغ در حیطه جسمی و جنسی شامل رشد صفات اولیه و ثانویه جنسی ، رشد قد ، وزن ، اندامهای داخلی مثل قلب ، ششها و ... سوخت و سازها و نیازهای تغذیه‌ای ، تونایی بدنی و عضلانی و شیمی خون ، ارتباط بین روان شناسی بلوغ و علوم زیستی را مستحکمتر می‌سازد.

یافته‌های حاصل از تحقیقات زیستی و فیزیولوژیک مواد خاص برای تحقیقات روان شناسی بلوغ به شمار می‌روند. در کنار بروز تغییرات طبیعی و همه‌گیر بلوغ مواردی در این دوارن ظاهر می‌شود که ریشه به هنجار نداشته و اغلب به عنوان ویژگیهای نابهنجار دوران بلوغ به شمار می‌روند. برخی انحرافات و بزهکاریها و رفتارهای نابهنجار با دوارن بلوغ ارتباط دارند و همچنین شروع برخی اختلافات روانی دوره بلوغ شناسایی شده است. در این حیطه روان شناسی بالینی ، روان شناسی مشاوره و علوم تربیتی با روان شناسی بلوغ وارد عمل می‌شوند.

به عنوان مثال آشنایی با یافته‌های روان شناسی بلوغ برای متخصصان علوم تربیتی و بالینی و مشاوره از جهت تشخیص طبیعی بودن یا نابهنجار بودن رفتار ارجاع داده شده بسیار حائز اهمیت است. همچنین در برنامه‌ریزیهای مربوط به آموزش و تربیت ، به عنوان مثال ارائه بینش صحیح به نوجوانان در جهت شناخت بلوغ و ایجاد واقع بینی در آنان مورد توجه فراوان می‌باشد.

روانشناسی یادگیری یادگیری و روشهای آن برای انسان اهمیت زیادی دارد. روان شناسان در زمینه یادگیری و انواع آن ، عوامل موثر در یادگیری و روشهای تدریس و ... تخصص دارند با وجود تحقیقات گسترده در این حوزه باز هم ابهامات و سوالات زیادی بدون جواب وجود دارد. روان شناسی یادگیری یکی از پایه‌های اصلی روانشناسی است و تحقیقات آن بیشتر «بنیادی» است.

روانشناسی رشد روانشناسی رشد در حوزه رشد آدمی و عاملی که رفتار آدمی را از بدو تولد تا پایان زندگی تحت تاثیر قرار می‌دهد، تحقیق می‌کند. دو عامل موثر در رشد انسان «توارث و محیط» است که رفتار انسان شکل می‌دهد. روان شناسی رشد یکی از پایه‌های روان شناسی است و در شناخت رفتار انسان بسیار موثر است.

روانشناسی فیزیولوژیک رفتار انسان پایه‌های زیستی دارد و مطالعه تاثیر مغز ، نخاع ، دستگاه عصبی خودکار (سمپاتیک و پارا سمپاتیک) ، اعصاب محیطی و غدد داخلی انسان ، در رفتار انسان موضوع روان شناسی است. آنچه اهمیت روان شناسی فیزیولوژیک را بیشتر می‌کند این است که هر نوع تغییر در ساختارهای یاد شده تاثیر عمیقی بر رفتار (سالم یا ناسالم) انسان دارد.

روانشناسی بالینی در این حوزه از روانشناسی از تشخیص ، طبقه بندی و درمان مشکلات هیجانی و روانی از قبیل ؛ اضطراب ، افسردگی ، اسکیزوفرنی ، اعتیاد و ... صحبت می‌شود و روان شناسان بالینی بیشتر در مراکز درمانی کار می‌کنند. این روان شناسان برای درمان از روشهای غیردارویی استفاده می‌کنند. و تجویز دارو برای مشکلات روانی در حوزه و صلاحیت کاری روانپزشک است.

روانشناسی مشاوره روانشناسان این حوزه نیز در امر تشخیص و درمان تخصص دارند و کارشان شبیه روانشناسان بالینی است. با این تفاوت که مشکلات افراد مراجعه کننده به آنها خفیف‌تر از مراجعان روانشناسان بالینی است و کمتر نیاز به بستری شدن دارند. تشخیص و درمان مشکلاتی از قبیل ، تحصیلی ، شغلی ، اختلافات خانوادگی ، تعارضات زناشویی در حوزه کاری آنان قرار می‌گیرد.

روانشناسی کودکان استثنایی کودک استثنایی کسی است که به نحوی از بقیه افراد جامعه متفاوت است (مثلا به علت عقب ماندگی ذهنی یا باهوش بودن) و روان شناسی به بررسی علل این تفاوت‌ها پرداخته و به کودک استثنایی کمک می‌کنند از تمام تواناهای بالقوه خود بصورت بهینه استفاده نماید.

روانشناسی شخصیت موضوع روانشناسی شخصیت ، بررسی بنیادی‌ترین موضوع روان شناسی یعنی «تفاوتهای فردی» است. اینکه چگونه انسانها با تمام مشابهت‌ها ، از همدیگر تفاوت دارند؟ موضوعی که حتی در میان دو قلوها هم صادق است. روانشناسی شخصیت به شناخت خودمان به عنوان انسان کمک زیادی می‌کند.

روانشناسی اجتماعی این حوزه از روانشناسی به مطالعه تاثیر تعامل انسان با اجتماع و تاثیر اجتماع در نگرش و رفتار انسان می‌پردازد. در واقع سوال اصلی این است که گروه ، اجتماع و جامعه چه تاثیری بر فرد دارد؟ به دلیل اینکه انسان در اجتماع رشد می‌کند این شاخه از روان شناسی با روانشناسی رشد و جامعه شناسی همبستگی‌هایی دارد.

روانشناسی صنعتی و سازمانی این روانشناسان با شرکتها و ادارات در ارتباط هستند. بعضی از وظایف این روان شناسان ، گزینش افراد مناسب برای مشاغل ، تدوین برنامه‌های آموزش شغلی ، بهسازی رابطه انسان با ماشین و بررسی روابط سازمانی و غیر سازمانی افراد است.

صفحه قبل 1 ... 1350 1351 1352 1353 1354 ... 1490 صفحه بعد